Tips

Wanneer ben je mantelzorger?

Stel, je moeder, beste vriend(in), oom, broer, nichtje of goede kennis is ziek en heeft hulp nodig. De kans is groot dat jij aanbiedt om bij te springen. Een boodschap doen of een keer schoonmaken voelt misschien vanzelfsprekend. Toch kan deze hulp na verloop van tijd mantelzorg worden. Maar wanneer ben je nu precies een mantelzorger? En wanneer is zorg voor je kind mantelzorg? En wat is het verschil tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk? In dit artikel leggen we het uit!
Foto Fello voor nieuwsoverzicht 3

Wat is de definitie van mantelzorg?

Mantelzorg ontstaat meestal vanzelf. Wanneer je partner, kind, ouder of een andere naaste ziek wordt, neem je vaak automatisch zorgtaken op je. Je maakt niet bewust de keuze om mantelzorger te worden, het gebeurt gewoon.

Je bent officieel mantelzorger wanneer je langdurig, intensief en onbetaald zorgt voor iemand in je directe omgeving die door ziekte, ouderdom, een beperking of psychische problemen hulp nodig heeft.

Mantelzorg kan bestaan uit:

  • begeleiding en toezicht
  • gezelschap houden
  • huishoudelijke hulp en administratie
  • ondersteuning bij dagelijkse activiteiten
  • persoonlijke verzorging, zoals helpen bij aankleden of wassen

Mantelzorg voor je kind: wanneer is zorgen voor je kind mantelzorg?

Veel ouders realiseren het zich niet, maar zorgen voor je kind kan ook mantelzorg zijn. De dagelijkse zorg voor een gezond kind valt onder normaal ouderschap. Maar wanneer je kind een chronische ziekte, ontwikkelingsstoornis, lichamelijke beperking of gedragsproblemen heeft, verandert de zorg vaak in intensieve en langdurige ondersteuning. Denk aan medische handelingen, extra begeleiding bij school en structuur, therapieafspraken, of voortdurend toezicht houden.

Zodra deze zorg verder gaat dan wat gebruikelijk is voor de leeftijd van je kind, ben je officieel mantelzorger. Voor veel ouders voelt dat misschien vreemd, want je doet het uit liefde en verantwoordelijkheid. Toch is het belangrijk om te erkennen dat het om mantelzorg gaat. Daardoor kun je gebruikmaken van extra hulp, regelingen, ondersteuning vanuit de gemeente en mogelijkheden voor respijtzorg. Het erkennen van jouw rol als mantelzorger geeft ruimte om beter voor jezelf én voor je kind te blijven zorgen.

Wat is het verschil tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk?

De begrippen mantelzorg en vrijwilligerswerk worden vaak door elkaar gebruikt, maar betekenen iets heel anders. Hieronder de belangrijkste verschillen:

Vrije keuze

  • Vrijwilligerswerk: de vrijwilliger kiest er bewust voor om iemand te helpen.

  • Mantelzorger: ontstaat vaak spontaan, omdat iemand in je omgeving hulp nodig heeft. Je kiest minder bewust; je voelt je verantwoordelijk.

Emotionele band

  • Vrijwilligerswerk: heeft meestal geen persoonlijke of emotionele band met degene die hij of zij helpt.

  • Mantelzorger: de zorgrelatie is juist gebaseerd op een sterke band, zoals familie of vriendschap.

Duur

  • Vrijwilligerswerk: werkt op vaste momenten, bijvoorbeeld een dagdeel per week, en kan zijn inzet stoppen wanneer nodig.

  • Mantelzorger: zorgt soms dagelijks of zelfs 24 uur per dag. Door de emotionele betrokkenheid is stoppen of verminderen lastiger.

Mantelzorgen doe je samen

Voor mantelzorgers is het vaak moeilijk om grenzen te bewaken. Je helpt graag en wilt de ander ontlasten, maar hierdoor loop je het risico om zelf overbelast te raken. Vooral als je mantelzorg combineert met je werk, gezin en sociale leven.

Het is daarom belangrijk om de zorg te delen met anderen, zoals familieleden, vrienden, buurtgenoten of professionele zorgverleners. Zo blijft de zorg haalbaar, voorkom je mantelzorgstress en zorg je ervoor dat degene die hulp nodig heeft niet volledig afhankelijk wordt van één persoon.

Lees ook ons artikel: Vier tips om overbelasting te voorkomen