Levend verlies, wat is dat en hoe ga je ermee om?

Heb je wel eens gehoord van de term ‘levend verlies’? In Nederland wordt deze term steeds vaker gebruikt om het verdriet en de rouw te beschrijven die ontstaan bij een langdurige ziekte, beperking of psychische aandoening van een naaste. Anders dan bij verlies door overlijden, is levend verlies niet definitief. Het is een voortdurende, terugkerende vorm van rouw die zich blijft ontwikkelen naarmate de situatie verandert.

Wat betekent levend verlies?

Levend verlies is dus eigenlijk het gevoel van rouw dat ontstaat als je afscheid neemt van verwachtingen. Je had een bepaalde toekomst voor ogen met of voor die persoon, maar door de omstandigheden verandert dit beeld voorgoed.

Het gaat vaak om:

  • chronische ziekte
  • psychische aandoeningen
  • beperkingen of ontwikkelingsstoornissen
  • dementie en geheugenproblemen
  • hersenletsel
  • progressieve aandoeningen

In deze situaties ontstaat rouw omdat je telkens weer geconfronteerd wordt met wat niet meer kan, of nooit meer zal worden zoals je had gehoopt.

Voorbeelden van levend verlies uit de praktijk

Een moeder die toekomstplannen voor haar zoon en zichzelf moet loslaten

“De autisme diagnose van mijn zoon was als een klap in mijn gezicht. Ik had zo’n mooie toekomst voor hem bedacht, maar nu weet ik dat die toekomst er waarschijnlijk anders uit zal zien. Het is moeilijk om te accepteren dat hij bepaalde dingen misschien nooit zal kunnen doen en dat hij altijd extra ondersteuning nodig zal hebben. Maar ik houd van hem en ik zal er altijd voor hem zijn, wat er ook gebeurt.”

 

Een partner die zijn wederhelft langzaam verliest

“Mijn vrouw was vroeger zo’n sterke en onafhankelijke vrouw, maar nu is ze zo kwetsbaar. Ik voel me zo machteloos als ik zie dat ze worstelt om zichzelf aan te kleden of te eten. Het doet pijn om te weten dat haar geheugen steeds slechter wordt en dat ze waarschijnlijk niet zal herstellen. Het is alsof ik haar langzaam aan het verliezen ben, maar tegelijkertijd moet ik ook voor haar zorgen. Het is een moeilijke situatie om mee om te gaan.”

De emotionele impact van levend verlies

Levend verlies kan zwaar drukken op je mentale gezondheid. Veel mantelzorgers ervaren:

  • verdriet en rouw om wat was of nooit zal zijn
  • frustratie door voortdurende veranderingen
  • machteloosheid door de onvoorspelbaarheid
  • boosheid richting de situatie of zorginstellingen
  • eenzaamheid omdat anderen niet altijd begrijpen hoe ingrijpend dit verlies is

Het is een proces zonder duidelijke einddatum. Elke nieuwe fase kan opnieuw pijn doen, waardoor rouw steeds terugkomt.

Waarom begrip van levend verlies zo belangrijk is

In de Nederlandse zorgcontext zien we dat levend verlies vaak onzichtbaar blijft. Omdat er geen afscheid is, herkennen omgeving, werkgevers én zelfs hulpverleners niet altijd hoe intens deze vorm van rouw is. Daarom is zowel praktische als emotionele ondersteuning zo belangrijk.

Praten helpt: je staat er niet alleen voor

Heb jij te maken met levend verlies? Erover praten met maakt het verlies vaak lichter om te dragen. Dit kan een familielid zijn, een vriend, maar ook een professional met ervaring in dit soort situaties.

De Fello coaches staan klaar voor mantelzorgers in heel Nederland. Zij begrijpen de impact van levend verlies en helpen je omgaan met emoties, veranderingen en zorgen. Ze luisteren, denken mee en ondersteunen je bij de uitdagingen die levend verlies met zich meebrengt.

Zoek je ondersteuning bij levend verlies?

Onze coaches staan voor je klaar. Neem contact op via het contactformulier.

Blijf op de hoogte over het thema mantelzorg met onze nieuwsbrief.
Lees onze privacy verklaring voor meer informatie over de verwerking van jouw persoonsgegevens.